วันเสาร์ที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2554

12 จาก 100 ที่ต้องรู้

1.มหาวิทยาลัยชีวิต
          มหาวิทยาลัยชีวิต เดิมเป็นโครงการที่จัดการศึกษาให้ผู้ใหญ่ในชุมชนทั่วประเทศในระดับอุดมศึกษา ในสาขาวิชาสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มีจุดมุ่งหมายให้ผู้เรียนเรียนในชุมชน เอาชีวิตเป็นตัวตั้ง เรียนแล้วอยู่อย่างมีศักดิ์ศรี มีกินในท้องถิ่นของตนเอง
          ผู้เรียนต้องจบมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า ไม่จำกัดอายุ เพศ วัย สถานภาพ เรียนจบแล้วได้ปริญญาตรี จากสถาบันที่สังกัด โครงการนี้มูลนิธิสถาบันส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนร่วมมือกับมหาวิทยาลัยรามคำแหง ต่อมาร่วมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏ 8 แห่ง
          ปัจจุบัน สถาบันเปิดดำเนินการเองชื่อ สถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน อยู่ที่จังหวัดสมุทรสงคราม
2.ความรู้มือหนึ่ง
          ความรู้มือหนึ่งหมายถึง ความารู้ที่เกิดจากประสบการณ์ การปฏิบัติ ความคิดสร้างสรรค์ ต่อมาทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง สร้างความรู้ใหม่โดยอาศัยข้อมูลที่มีอยู่ เกิดการคิด ปฏิบัติ สร้างพลัง เกิดศักยภาพภายในของแต่ละคนออกมา เกิดการเปลี่ยนแปลงเป็นปัญญา

3.นวัตกรรม
          นวัตกรรมเป็นกระบวนการนำความคิดใหม่เข้าสู่กระบวนการ เกิดการเปลี่ยนแปลงให้ประโยชน์แก่ผู้เกี่ยวข้องในวงกว้าง อาจจะเป็นเทคโนโลยีการศึกษา การเรียนรู้ อนุรักษ์พลังงาน พัฒนาเศรษฐกิจมั่นคง ให้คุณภาพชีวิต ตั้งองค์กรและสถาบันใหม่
4.ระบบนิเวศ
          ระบบนิเวศ เป็นองค์กรประกอบสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต
 สิ่งมีชีวิต พืชสามารถสร้างอาหารด้วยตนเองได้จากพลังแสงอาทิตย์ ผู้บริโภคสร้างอาหารเองไม่ได้ ต้องกินพืชและสัตว์อื่นๆเป็นอาหาร ส่วนผู้ย่อยสลายปรุงอาหารเองไม่ได้ ต้องอาศัยซากสิ่งมีชีวิตเป็นอาหารเช่นจุลินทรีย์ต่างๆ
          ระบบนิเวศเป็นระบบชีวิตเกิดคุณค่าทางสังคม-สุขภาพ เป็นวงจรอาหาร เกิดฤดูกาล มีแหล่งน้ำ ต้นไม้ดูดทรัพยากรน้ำในดินเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย เกิดพันธุกรรม ความหลากหลายทางชีวภาพ เช่น แหล่งท่องเที่ยว เกิดผลทางเศรษฐกิจของท้องถิ่น
         
5.สวัสดิการสังคม
          หมายถึงกิจกรรมหรือระบบชุมชนช่วยกันคิด จัดการเพื่อความมั่นคงและปลอยภัยในชีวิต ก่อให้เกิดผลยั่งยืนต่อตนเองและลูกหลาน ทรัพยากรความรู้ ภูมิปัญญา การออมทุนและทรัพยากรของชุมชน เอาผลผลิตมายึดการตอบสนองของชีวิต เช่น การรักษาพยาบาลช่วยเหลือสมาชิกประสบภัยพิบัติ ทุนการศึกษากองของบุตรหลาน ช่วยฉุกเฉิน
          บางชุมชนสามารถที่จะจัดตั้งกองทุนสวัสดิการ ... แยกแยะเป็นอุปกรณ์ครัวเรือน อุปกรณ์ประเพณีต่างๆ เก็บค่าเช่าจากสมาชิกเพื่อบำรุงรักษาหรือซื้อหามาใหม่
6.คืนสู่ธรรมชาติ
กระแสโลกาภิวัตน์ในปัจจุบันได้พัฒนาไปอย่างมาก ได้ทำลายธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไปมาก มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้คนทั้งร่างกายและจิตใจ เศรษฐกิจ สังคม จึงเกิดความพยายามที่จะอนุรักษ์ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมเพื่อให้เกิดความสมดุลในธรรมชาติ ยุคนี้จึงเป็นยุคสุขภาพ ปลอดสารเคมี อินทรีย์ชีวภาพ เห็นคุณค่าของพื้นบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่น

7.เทคโนโลยี
          คือการนำเอาวิทยาศาสตร์มาประยุกต์เพื่อผ่อนแรง บรรเทาทุกข์ เป็นประโยชน์ของสังคม การต้องการของมนุษย์นำทรัพยากรต่างมาใช้ในการผลิตและจำหน่าย  เหมือนกับกระแสโลกาภิวัตน์ โลกไหลตามกันอย่างรวดเร็ว ทั่วถึงมากกว่ายุคใด ยังมีกระแสท้องถิ่นนิยม เอกลักษณ์เฉพาะถิ่น ทุกอย่างยังเชื่อมสัมพันธ์กับคน ธรรมชาติ สังคม และสิ่งแวดล้อม ความคิดยุคหนึ่งสมัยหนึ่งของมนุษย์ ซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามกาลเวลา
8.ภูมิปัญญา
          เป็นปรัชญาชีวิตของชาวบ้าน เป็นที่มาของวิถีชีวิตคิดปฏิบัติ และเป็นที่มาของความรู้ต่างๆ ถ่ายทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษถึงปัจจุบัน ได้อนุรักษ์ไว้ การฟื้นฟู-ประยุกต์ เข้ากับสังคมปัจจุบัน
          ภูมิปัญญา เป็นความรู้ที่เชื่อมโยงทุกอย่างทุกด้านเข้าด้วยกัน อยู่อย่างพอเพียง
          ภูมิปัญญาไทยเป็นรากฐานปรัชญาชีวิตของคนไทย แสดงออกถึงความสามารถต่างๆในวิถีชีวิต วัฒนธรรมประเพณี ที่อยู่อาศัย อาหาร ยารักษาโรค เครื่องมือทำมาหากิน เครื่องประดับตกแต่ง เป็นต้น
9.ชุมชนเข้มแข็ง
          เป็นการพัฒนาอย่างยั่งยืน ส่งเสริมความเข้มแข็งให้กับชุมชนได้มีโอกาสเรียนรู้พัฒนาศักยภาพของตนเอง สามารถค้นหาตนเองได้ รากเหง้าจะเป็นทุนท้องถิ่นพัฒนาตนเอง บริหารจัดการชุมชน มีเครือข่ายกับชุมชนอื่น หน่วยงานต่างๆ แบบภาคี พันธมิตร ไปสู่อุปถัมภ์
10.ปราชญ์ชาวบ้าน
          คือผู้ที่ได้รับการยกย่องจากชาวบ้าน เป็นผู้มีภูมิปัญญา สามารถอธิบายและแก้ไขปัญหาต่างๆ มีคุณธรรม แม้นว่าจะมีความรู้เฉพาะเรื่องแต่ก็เป็นความรู้ส่วนหนึ่งของชีวิตทั้งหมด เป็นความรู้ที่ทำให้ชีวิตโดยรวมเกิดความมั่นคง อยู่เย็นเป็นสุข
          ปราชณ์ชาวบ้าน เป็นผู้ที่เข้าใจปรัชญาชีวิตอย่างลึกซึ้ง ช่วยให้ผู้คนเห็นคุณค่าและความหมายของชีวิต เข้าใจสาเหตุปัญหาและเป็นผู้นำทางด้านการหาทางออกด้วยสติปัญญา
11.อาหารเป็นยา
          คือการดูแลสุขภาพให้ความสำคัญ ป้องกันมากกว่าการรักษา การป้องกันที่ดีที่สุดคือกินอาหารที่มีประโยชน์ ทำให้ร่างกายแข็งแรง มีภูมิคุ้มกัน แม้จะเจ็บป่วยอาหารที่ดีจะช่วยฟื้นฟูสุขภาพได้เร็วขึ้น
          โรคภัยไข้เจ็บจำนวนมาก เกิดจากการกินอาหารไม่ถูกสุขลักษณะจนมีการเรียกอาหารบางอย่างว่าอาหารขยะ อาหารแปรรูป-ปนเปื้อนสารเคมี
          ความสำคัญเรื่องอาหารเป็นยาคือ Macro Bi-oTich เน้นกินผัก ผลไม้จากธรรมชาติ
12.คืนสู่ฐาน
          คือพื้นฐานของชีวิตอย่างเรียบง่าย เป็นการเรียรรู้จักอยู่พอดี เป้าหมายสุดท้ายคือความสุข ไม่ทำเอาเงินเพื่อเป้าหมาย เกิดเป็นทุกข์ มีความสุขและรู้จักพอ